Bạn đã hiểu vai trò và trách nhiệm của CTO, Chief Technology Officer hay Giám đốc công nghệ qua bài viết Tìm hiểu về Giám Đốc Công Nghệ và lộ trình để trở thành CTO. Câu hỏi đặt ra là các CTO trong các công ty khởi nghiệp và các CTO trong các công ty đã phát triển có gì khác từ vai trò trách nhiệm đến thu nhập? Bài viết này mang đến cho bạn những thông tin xung quanh vấn đề này.
Bạn có nghe nói đến Michel Krieger từ Instagram, Werner Hans Peter Vogels từ Amazon, và Steve Wozniak từ Apple, Sheryl Sandberg từ Facebook? Tất cả họ có điểm gì chung? Họ là những người đồng sáng lập, những CTO của những công ty công nghệ danh tiếng, những người đã thay đổi thế giới bằng những ý tưởng công nghệ khác biệt.
Ngày nay, thành công của bất kỳ công ty nào đều dựa trên các công nghệ. Công nghệ được sử dụng để giảm chi phí, tối ưu hóa quy trình, phân tích xu hướng thị trường và dự báo lợi nhuận. Vai trò của CTO (Giám đốc Công nghệ) là giúp công ty giữ được lợi thế cạnh tranh và bền vững về mặt công nghệ. Điều này càng đúng trong các công ty khởi nghiệp về công nghệ, vì bản chất của các công ty start-up là phải đi thật nhanh, chiếm lĩnh thị trường thật nhanh và công nghệ nắm vai trò quyết định. Tùy thuộc vào phạm vi của công ty, mục tiêu thị trường và lĩnh vực hoạt động, CTO có thể có nhiều trách nhiệm khác nhau.
1/CTO trong các công ty khởi nghiệp làm gì?
CTO là vị trí được coi là một trong những vai trò cấp lãnh đạo mơ hồ nhất vì trách nhiệm của CTO phụ thuộc vào nhiều yếu tố: lĩnh vực khởi nghiệp, quy trình kinh doanh, số lượng nhân viên nội bộ và lực lượng thuê ngoài, và nhiều hơn nữa. Lương và quyền lợi của các CTO cũng rất khác nhau.
Bạn sẽ cảm thấy khó khăn khi tìm một bản mô tả công việc CTO cho một công ty khởi nghiệp. Điều duy nhất bạn có thể chắc chắn là nhiệm vụ chính của Giám đốc công nghệ là đảm bảo công ty đạt được các mục tiêu tài chính và thị trường bằng cách sử dụng các công nghệ sáng tạo.
Dưới đây là các vai trò và trách nhiệm CTO điển hình nhất trong các công ty khởi nghiệp:
Lựa chọn nền tảng và thiết kế kỹ thuật
CTO tham gia (trực tiếp hoặc gián tiếp) vào tất cả các vấn đề về kỹ thuật. CTO chịu trách nhiệm duy trì trọng tâm chiến lược của dự án và chịu trách nhiệm biến một khái niệm thành hiện thực. Trong các công ty khởi nghiệp nhỏ, Founder (Người sáng lập) thực hiện luôn chức năng của CTO và trong các công ty lớn, CTO quản lý một số đội phát triển phục vụ các yêu cầu công nghệ của công ty.
CTO có thể được gọi là người quản lý sản phẩm với mục tiêu chính là quản lý nhóm công nghệ và đưa ra các quyết định công nghệ quan trọng, chẳng hạn như lập kế hoạch thiết kế công nghệ, bố trí kiến trúc sản phẩm và lựa chọn nền tảng phát triển.
Bản mô tả công việc của Giám đốc công nghệ cũng có thể bao gồm một số khía cạnh thực tế – nếu một nhóm công nghệ không có kiến thức hoặc nguồn lực để hoàn thành một nhiệm vụ, thì CTO phải tìm giải pháp. Không có gì ngạc nhiên khi họ phải có nhiều kỹ năng công nghệ và kỹ năng mềm.
Xây dựng Sản phẩm khả thi tối thiểu (MVP)
MVP (Minimum Variable Product) là sản phẩm chỉ có các tính năng thiết yếu được tạo ra để kiểm tra các giả thuyết tiếp thị và phân tích phản hồi thực của người dùng. Có sự khác biệt rất lớn giữa vai trò và trách nhiệm của Giám đốc Công nghệ trong doanh nghiệp nhỏ hay start-up và một tập đoàn lớn về phát triển MVP. Trong khi CTO của một doanh nghiệp đa quốc gia là các cấp quản lý khác với kỹ thuật hàng ngày, CTO trong một công ty nhỏ cần phải xử lý các nhiệm vụ công nghệ liên quan đến việc lặp lại sản phẩm đầu tiên. Ngay cả khi có ngân sách để thuê một nhóm, CTO nên thực hiện dự phòng cho bất kỳ vai trò nào không thể lấp đầy ngay lập tức.
CTO cần biết mọi thứ về các công cụ và công nghệ liên quan để xây dựng MVP, cho dù đó là phần cứng, phần mềm, ứng dụng web hay giải pháp di động.
Vai trò DevOps
Như bạn có thể thấy, trách nhiệm CTO là khá rộng. Kỹ thuật DevOps (phát triển và vận hành) cũng là trách nhiệm của một CTO. Họ phải xây dựng mặt công nghệ của sản phẩm từ đầu bao gồm các tính năng, tương tác máy chủ, coding, kế hoạch triển khai và nhiều yêu cầu khác.
Thường thì các CTO phải tìm cách triển khai ứng dụng trên một hệ thống tương đối phức tạp ngay từ đầu. Đó là một điểm khá yếu đối với CTO của một công ty khởi nghiệp cho đến khi có thể thuê một kỹ sư DevOps chuyên dụng để xử lý.
Tìm kiếm kỹ sư và quản lý phát triển đội ngũ
Trách nhiệm của CTO bao gồm việc thuê các chuyên gia kỹ thuật, nhà khoa học dữ liệu và kỹ sư. Việc này sẽ trở nên khó khăn hơn đối với các công ty khởi nghiệp, khi thị trường việc làm ngày càng cạnh tranh hơn, các công ty công nghệ tiếp tục phát triển và thu hút nhiều nhân viên hơn. Một trở ngại nữa là các developer thích thích phát triển thành một chuyên gia, trong khi các công ty khởi nghiệp cần những nhà phát triển rộng, tổng quát.
Như vậy CTO tại một công ty khởi nghiệp sẽ phải thành thạo trong việc tuyển dụng, giới thiệu, đào tạo và thay thế nhân viên kỹ thuật khi cần thiết. Có một quy trình tuyển dụng đã được chứng minh thực tế và mạng lưới mạnh mẽ sẽ giúp ích rất nhiều cho các CTO.
Chịu trách nhiệm về bảo mật
CTO làm gì ngoài việc quản lý bộ phận công nghệ? Bảo mật là một vấn đề nữa mà họ chịu trách nhiệm. Các lỗ hổng bảo mật có thể xảy ra trong cơ sở dữ liệu của công ty, trong các trang web hoặc các công cụ kỹ thuật số khác mà công ty sử dụng. Các sản phẩm đang được phát triển bởi công ty cũng có thể yêu cầu các thuật toán bảo mật để giữ dữ liệu người dùng riêng tư và được mã hóa.
CTO phụ trách phát triển thủ tục bảo mật, phát triển thuật toán, thực hiện kiểm toán khẩn cấp, v.v. Các kỹ sư khác phải làm việc theo các quy tắc bảo mật do CTO đặt ra.
QA và thử nghiệm sản phẩm
Có một sự khác biệt rõ ràng hơn giữa mô tả công việc CTO khởi nghiệp và nghĩa vụ CTO của công ty trog các tập đoàn lớn. Các công ty khởi nghiệp hiếm khi có một bộ phận đảm bảo chất lượng riêng biệt, có nghĩa là việc kiểm tra sản phẩm được phân chia giữa các nhà phát triển và các thành viên khác trong nhóm. Trách nhiệm của Giám đốc kỹ thuật là quyết định ai phụ trách quá trình gỡ lỗi. Và khi một lỗi kỹ thuật được phát hiện, nó thường được chuyển đến CTO, người sau đó cần quyết định cách giải quyết vấn đề. Công việc thực hành cũng có thể bao gồm ghi lại các hướng dẫn để sửa lỗi điển hình.
Ở các công ty cỡ vừa, CTO phải phát triển một hệ thống kiểm tra các bản cập nhật sắp tới và các công cụ để theo dõi tiến độ. Hãy nhớ rằng CTO là người ở đâu đó giữa công nghệ và các lĩnh vực kinh doanh khác, hầu hết các câu hỏi liên quan đến quản lý QA và ngân sách công nghệ thường hướng đến họ.
Lộ trình tăng trưởng và đổi mới
CTO là người phải nghĩ về tương lai, lập kế hoạch và sau đó thực hiện kế hoạch từng bước. Trong giai đoạn xây dựng dự án, CTO đưa ra một lộ trình tăng trưởng có liên quan đến các mục tiêu và chiến lược của công ty. CTO làm việc với nhiều khía cạnh khác nhau của sản phẩm kỹ thuật số: phát triển, trải nghiệm người dùng, bảo mật, ngân sách, quy trình hoạt động và phối hợp nhóm.
Bên cạnh việc triển khai MVP, CTO còn phụ trách việc lập kế hoạch cho phiên bản sản phẩm tiếp theo và các bản cập nhật công nghệ. Thông thường, họ thực hiện các vai trò lập ngân sách liên quan đến việc xây dựng lại MVP, nghiên cứu phản hồi của người dùng, hợp tác với các nhà khoa học dữ liệu và bổ sung nhân lực.
2/Trách nhiệm của CTO thay đổi như thế nào với sự phát triển của công ty
Như bạn đã nhận thấy, nhiệm vụ của CTO cần phải linh hoạt. Công ty càng lớn, càng có nhiều cấp quản lý giữa người đứng đầu bộ phận kỹ thuật và người thực thi nhiệm vụ thực tế.
Vậy trách nhiệm chính của CTO là gì trong quá trình phát triển của các công ty khởi nghiệp? Giám đốc kỹ thuật hỗ trợ các mục tiêu kinh doanh của công ty bằng cách sử dụng các nhân lực công nghệ. Theo một nghĩa nào đó, một người ở vị trí này giám sát tương lai và định hướng công ty theo hướng kỹ thuật tích cực. CTO lập kế hoạch phát triển sản phẩm, tính toán ngân sách, quản lý nhân lực, triển khai sản phẩm và đặt ra quy trình làm việc khi xem xét cập nhật sản phẩm.
Nếu trong một công ty khởi nghiệp nhỏ có được một CTO giỏi, công ty có thể phát triển nhanh chóng và vai trò của CTO sẽ thay đổi đáng kể. Vậy họ nên chuẩn bị những gì trong các giai đoạn phát triển khác nhau của công ty?
Giai đoạn tiền hạt giống (pre-seed)
Trong giai đoạn sơ khai này thông thường các công ty khởi nghiệp không có chuyên gia công nghệ ngoại trừ CTO
Trong giai đoạn tiền hạt giống các công ty khởi nghiệp cố gắng tung ra sản phẩm đầu tiên của họ. TKhi đó, CTO thường là một kỹ sư thực hành và trực tiếp xây dựng kiến trúc sản phẩm. Các vấn đề về bảo mật dữ liệu, quản lý QA và triển khai cũng là trách nhiệm của họ.
Trong giai đoạn này người đứng đầu bộ phận kỹ thuật xác nhận độ phức tạp kỹ thuật của ý tưởng sản phẩm và đề xuất các phương pháp tiếp cận công nghệ để biến nó thành hiện thực.
Giai đoạn Startup
Vai trò của CTO trong giai đoạn startup sẽ bao gồm tuyển dụng kỹ sư phần mềm, đào tạo và quản lý họ.
Ở giai đoạn khởi động, trưởng bộ phận kỹ thuật sẽ đánh giá các nhiệm vụ và ý tưởng kinh doanh và đưa ra các đề xuất về ngân sách và công nghệ. Họ cũng tạo một danh sách các chuyên gia được yêu cầu để phát triển dự án và thực hiện các nhiệm vụ cần thiết của công ty.
Sau khi một MVP đã được triển khai, CTO tập trung vào việc làm cho sản phẩm tốt hơn. Trong đó bao gồm việc lập kế hoạch cho các tính năng mới, phát triển đội ngũ để đáp ứng nhu cầu hỗ trợ công nghệ sản phẩm ngày càng tăng và phát triển cơ sở hạ tầng, tối ưu hóa sản phẩm để có thể nâng cao hiệu quả của công ty. CTO vẫn chịu trách nhiệm về những nhiệm vụ này, trong khi vai trò này chuyển thành sự kết hợp giữa tầm nhìn công nghệ, chuyên gia nhân sự và quản lý nhóm thay vì là một nhà phát triển chuyên sâu về công nghệ.
Giai đoạn phát triển
Trong giai đoạn phát triển của các công ty khởi nghiệp, nhiệm vụ của Giám đốc kỹ thuật bao gồm giám sát một số đội phát triển, theo dõi tiến độ, thiết kế và thực hiện các nguyên tắc, quy trình làm việc, đồng thời giải quyết các vấn đề bảo mật trong công ty. Các công ty quy mô trung bình cũng có xu hướng giao một số nhiệm vụ quản lý sản phẩm cho CTO.
Quản lý tầm nhìn chung của sản phẩm là nhiệm vụ chính của CTO trong giai đoạn này. Các nhiệm vụ cụ thể như lập trình hoặc QA được thực hiện bởi các thành viên khác trong team.
Người đứng đầu bộ phận kỹ thuật cũng xác định kiến trúc ứng dụng và các sản phẩm kỹ thuật số khác, đồng thời theo dõi các cập nhật công nghệ mới nhất để có thể triển khai các phương pháp tiếp cận mới giúp công ty dẫn đầu ngành. CTO là kiến trúc sư sản phẩm chính và quản trị viên hệ thống.
Giai đoạn mở rộng
Bảng mô tả công việc của CTO trong giai đoạn mở rộng của một công ty khởi nghiệp sẽ bao gồm việc quản lý các phòng ban lớn hoặc nhiều phòng ban, triển khai công nghệ vượt trội, đại diện cho công ty tham gia các hội nghị và các sự kiện chuyên môn khác, quản lý các buổi đào tạo và nhiều hơn nữa.
Trong giai đoạn này CTO đã tham gia vào đội ngũ điều hành cấp cao, cách xa một số cấp quản lý là những người chịu trách nhiệm việc thực thi các nhiệm vụ cụ thể. Khả năng giao tiếp, đưa ra các quyết định có tầm nhìn xa, giám sát tiến độ của nhóm và bộ phận, lập kế hoạch phát triển với lợi thế cạnh tranh công nghệ và trở thành bộ mặt của công nghệ – là những gì mà một CTO hoàn hảo cần làm.
4/ Các kỹ năng cần có ở một CTO khởi nghiệp
Người ta tin rằng đặc điểm chính về vai trò và trách nhiệm của CTO là họ có kinh nghiệm trong cả lĩnh vực quản lý vận hành và phát triển phần mềm và mức độ quan trọng là như nhau. Đồng thời, một CTO cần phải đủ linh hoạt để thích ứng với nhu cầu của một công ty khởi nghiệp đang mở rộng.
Như bạn có thể thấy ở đoạn trên, công ty càng lớn mạnh, thì các kỹ năng mềm và kinh nghiệm quản lý càng trở nên có giá trị đối với một CTO. Dưới đây là một số kỹ năng cần có cho vị trí CTO trong công ty khởi nghiệp:
Kỹ năng đàm phán
Một CTO phải lãnh đạo bộ phận phát triển, phê duyệt các ứng viên mới để làm việc trong dự án, cũng như khuyến khích họ nghiên cứu các công nghệ vượt trội và thực hiện các phương pháp tiếp cận mới. Đồng thời, CTO giao tiếp với nhân viên kỹ thuật, bộ phận nhân sự, các giám đốc điều hành cấp cao khác và đôi khi cả với khách hàng. Vì vậy kỹ năng thương lượng là rấy cần thiết đối với CTO khởi nghiệp.
Kỹ năng sáng tạo và giải quyết vấn đề
CTO là người giải quyết các vấn đề. Nếu một vấn đề xảy ra, CTO là người đầu tiên được thông báo về nó. Một mặt, người đứng đầu bộ phận kỹ thuật được mong chờ phát triển các giải pháp tự động hóa quy trình vận hành (sửa lỗi, thực thi nhiệm vụ, hỗ trợ công nghệ). Mặt khác, họ cũng là những chuyên gia giải quyết các vấn đề kỹ thuật mà không cần sự hỗ trợ từ bên ngoài.
Kỹ năng lãnh đạo và cố vấn
Các vai trò và trách nhiệm của Giám đốc Công nghệ bao gồm xây dựng cho công ty những phát triển chiến lược hoàn toàn mới, được hỗ trợ bởi các công nghệ mới. Khả năng truyền cảm hứng để mọi người đạt được nhiều thành tựu hơn, thuyết phục họ rằng tầm nhìn của bạn là thực tế và có những lợi thế nhất định – tất cả những kỹ năng này là dấu hiệu của một CTO giỏi. Người đứng đầu bộ phận kỹ thuật cũng phải biết cách “tự phát triển”, thu hút hoặc thuê ngoài nhân tài.
Khả năng tự học
Các CTO trong các công ty vừa và nhỏ thường là chuyên gia công nghệ có tay nghề cao nhất trong nhóm. Quy tắc này thay đổi nếu chúng ta đang nói về một doanh nghiệp lớn, nơi CTO có nhiều nhiệm vụ liên quan đến quản lý hơn và ít nhiệm vụ liên quan đến kỹ thuật thực tế hơn. Tuy nhiên, có điểm chung cho các CTO trong cả hai loại hình công ty. CTO là người có tầm nhìn kỹ thuật tốt nhất trong một công ty. Để tiếp tục phát triển, họ cần nghiên cứu các phương pháp thực hành mới, khám phá công nghệ và cảm thấy thoải mái trong môi trường chuyên nghiệp cấp cao.
Nắm được các công nghệ tiên tiến
Xây dựng kiến trúc sản phẩm kỹ thuật số, phát triển và thử nghiệm MVP và API, quản trị hệ thống công nghệ doanh nghiệp, kỹ năng DevOps – tất cả những điều này bạn có thể tìm thấy khi đọc mô tả công việc CTO ở các công ty khác nhau. Bộ kỹ năng đó sẽ được yêu cầu tùy thuộc vào quy mô và đặc điểm kỹ thuật của công ty.
Tư duy chiến lược
CTO lãnh đạo và lập kế hoạch về công nghệ. Họ chọn cách tiếp cận phát triển, triết lý quy trình làm việc và lập kế hoạch hoặc kiểm tra ngân sách dự án cùng với người quản lý dự án được giao.
Ngoài ra, CTO có nhiệm vụ ở cấp công ty – họ xác định chiến lược công nghệ của công ty và định hướng phát triển. Đó là lý do tại sao khả năng một CTO nhìn thấy bức tranh toàn cảnh ở nhiều cấp độ khác nhau – dự án, bộ phận và công ty – lại rất quan trọng.
5/ Lương của CTO trong các công ty khởi nghiệp
Báo cáo The Southeast Asia Tech Talent Compensation Report của Monk’s Hill Ventures vừa ra mắt trong tháng 3 năm 2021, với những người được phỏng vấn là CEO và CTO ở ở Singapore, Indonesia và Việt Nam, cho thấy mức thu nhập của những người nắm giữ vị trí CTO trong các công ty startup. Không có gì ngạc nhiên khi mức lương cơ bản trung bình của CEO và CTO tăng khi số vốn huy động được tăng lên. Mức lương thưởng cho Giám đốc điều hành và CTO tăng đáng kể nhất đối với các công ty huy động được trên 5 triệu đô la. Mức lương cơ sở tăng trung bình 1,3 lần cho cả CEO và CTO ở giai đoạn tài trợ 5-10 triệu đô la, phản ánh mối quan hệ chặt chẽ giữa số tiền huy động được và số tiền mà người sáng lập tự trả.
Mức lương trung bình của CEO đã tăng từ 2.600 đô la một tháng ở giai đoạn cấp vốn 0-10 triệu đô la lên 6.000 đô la một tháng ở giai đoạn cấp vốn 5-10 triệu đô la và mức lương trung bình của CTO tăng từ 3.300 đô la ở giai đoạn cấp vốn 0-10 triệu đô la lên 7.550 đô la ở giai đoạn cấp vốn 5-10 triệu đô la.
6/ Kết luận
Như bạn có thể thấy, trách nhiệm của CTO khó có thể xác định rõ ràng trong một vài dòng. Vấn đề nan giải là người đứng đầu kỹ thuật là một vị trí nằm ở đâu đó giữa thực thi kỹ thuật và quản lý vận hành.
Vậy một CTO phải làm gì? Người trong vai trò đó cung cấp khả năng lãnh đạo kỹ thuật trong tất cả các khía cạnh kinh doanh, cân bằng nhu cầu của nhân viên, người dùng (hoặc khách hàng) và lợi ích của các bên liên quan. Về thông tin cụ thể của công ty, nhiệm vụ của CTO sẽ khác nhau. Xây dựng chiến lược công nghệ, vấn đề bảo mật, cố vấn thành viên trong nhóm, kiểm tra chất lượng, phát hiện và triển khai xu hướng công nghệ mới, nghiên cứu phản hồi, khởi chạy MVP và tìm giải pháp hiệu quả cho những khó khăn công nghệ đang diễn ra chỉ là những ví dụ phổ biến nhất.
Nếu bạn muốn biết mình nên chọn CTO cho công ty của mình theo tiêu chí nào, hãy đánh giá nhu cầu công nghệ hiện tại và tương lai của doanh nghiệp bạn. Nếu bạn dự định ứng tuyển vào vị trí CTO ở bất kỳ công ty nào, hãy chuẩn bị một CV tập trung vào chuyên môn kỹ thuật và kỹ năng quản lý quy trình hoạt động như trong bài viết này.
Bài viết dựa trên các nguồn sau:
1/ https://medium.com/extendnode/what-does-a-cto-in-a-startup-do-roles-and-responsibilities-49afd188f541
2/https://hygger.io/blog/what-are-the-key-responsibilities-of-a-startup-cto/
3/The Southeast Asia Tech Talent Compensation Report của Monk’s Hill Ventures
