Theo các nhà khoa học, lập trình không chỉ kích hoạt các trung tâm não – mà còn thay đổi cách bạn suy nghĩ. Người ta cho rằng các lập trình viên thực sự nghĩ khác với những người khác. Có cả một cuốn sách viết về điều này “Hãy nghĩ như một lập trình viên: Giới thiệu về Giải quyết vấn đề sáng tạo” (Think Like a Programmer: An Introduction to Creative Problem Solving). Nhà sáng lập Apple, Steve Jobs cũng đã từng nói rằng: “Lập trình dạy bạn cách suy nghĩ”.
Đối với các lập trình viên, công việc của họ không chỉ là viết các dòng lệnh hoặc phát triển một cái gì đó, mà còn hơn thế nữa, bao gồm tư duy logic, giải quyết vấn đề và tư duy đột phá (think out of the box)
“Lập trình giống như tình dục: một sai lầm và bạn sẽ hỗ trợ cả đời.” – Michael Sinz, Architect tại Microsoft đã nói.
Để tìm hiểu xem điều gì bên trong bộ não của lập trình viên hoặc bộ não của họ khác với những người khác (không phải lập trình viên) như thế nào, các nhà khoa học đã nghiên cứu bộ não của các lập trình viên trong nhiều năm. Họ phát hiện ra rằng tham gia vào lập trình, một hoạt động trí tuệ, không chỉ ảnh hưởng đến não mà còn ảnh hưởng đến cách suy nghĩ của một người.
1. Kích hoạt trung tâm học tập của não
Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi Tiến sĩ Janet Siegmund, một trong những chuyên gia hàng đầu trên thế giới về xây dựng chương trình PC quan sát (observational PC program), lập trình kích hoạt năm vùng não liên quan đến xử lý ngôn ngữ (language processing), trí nhớ (working memory) và giải quyết vấn đề (problem-solving), phù hợp với hiểu biết hiện tại về lập trình.
Lập trình khởi tạo các vùng khác nhau trong não, củng cố chuyển động đơn điệu hình thành trí nhớ cơ bắp và làm cho khả năng của não trở nên thành thạo hơn trong quá trình học tập.
Một nghiên cứu khác do Yun-Fei Liua, người đang theo học tiến sỹ tại Đại học Johns Hopkin, đã cho 15 lập trình viên có kinh nghiệm trải qua máy quét fMRI. Yun-Fei nói: “Có rất nhiều cách để mọi người học lập trình, từ tự học cho đến các khóa học chính thức, thật ngạc nhiên khi chúng tôi nhận thấy một mô hình kích hoạt não nhất quán như vậy ở những lập trình viên“
Các hoạt động kích thích trí não như lập trình về cơ bản hoạt động như một bài tập luyện tuyệt vời cho não và tăng cường khả năng ghi nhớ và thực hiện các nhiệm vụ.
Vì công việc của lập trình viên bao gồm khả năng phức tạp và nhiều khía cạnh, nên việc lập trình hỗ trợ việc củng cố mối liên kết giữa các phần đặc biệt của não. Nó làm tăng khả năng sáng tạo, phân tích vấn đề và tư duy logic để giải quyết vấn đề và tăng cường khả năng học hỏi của não bộ.
2. Lập trình thay đổi cách bạn suy nghĩ
“Các công cụ chúng ta sử dụng có ảnh hưởng sâu sắc đến thói quen suy nghĩ của chúng ta, và do đó, đến khả năng tư duy của chúng ta.” – EDsger Dijkstra
Không thể phủ nhận một thực tế rằng thiết kế của một ngôn ngữ lập trình định hình cách bạn suy nghĩ.
Lập trình không chỉ là viết một loạt các dòng lệnh – mà còn là cách suy nghĩ khác. Suy nghĩ theo một cách nhất định để người ta có thể lấy những khái niệm mơ hồ và đưa chúng vào cụ thể để giải quyết vấn đề. Bạn hãy xem những dòng này và xem liệu bạn có thể đọc chúng hay không:
“Aoccdrnig to a rscheearch at Cmabrigde Uinervtisy, it deosn’t mttaer in waht oredr the ltteers in a wrod are, the olny iprmoetnt tihng is taht the frist and lsat ltteer be at the rghit pclae. The rset can be a toatl mses and you can sitll raed it wouthit porbelm. Tihs is bcuseae the huamn mnid deos not raed ervey lteter by istlef, but the wrod as a wlohe.“
Tất nhiên, bạn có thể đọc nó mặc dù nó hoàn toàn là một mớ hỗn độn. Tại sao? Bởi vì bộ não của chúng ta không đọc từng chữ cái mà là toàn bộ từ – nhưng điều này không thể xảy ra trong lập trình. Bạn không thể viết string dưới dạng srting mặc dù bộ não của bạn hiểu ý nghĩa của nó.
Có phương pháp giúp bạn đọc được những dòng chữ này nhưng cũng có những cách không hiệu quả- buộc bạn phải phát triển một kiểu tư duy khác trong khi đọc các ký tự qua các từ và câu. Lý thuyết tương tự cũng áp dụng cho tư duy cấp cao.
Khi một lập trình viên lập trình, anh ta hay cô ta cần phải làm việc theo những cách cụ thể và đúng ngữ cảnh, bắt đầu từ việc viết đúng cú pháp đến thực hiện các lệnh. Chỉ cần một sai lầm là chương trình bị lỗi.
Lập trình không chỉ liên quan đến việc áp dụng một số phép toán và logic, mà nó còn đòi hỏi một tư duy sáng tạo, một tư duy đòi hỏi một người phải tư duy đột phá – và đó chính xác là cách quá trình tư duy của não bộ phát triển.
3. Thúc đẩy trí nhớ và kỹ năng nhận thức
Khi chúng ta bắt đầu già đi, khả năng ghi nhớ mọi thứ của chúng ta suy giảm. Tuy nhiên trong một nghiên cứu, người ta thấy rằng “các hoạt động trí tuệ hấp dẫn có vai trò như một bộ đệm giúp cho các cá nhân chống lại sự suy giảm [nhận thức].”
Nói một cách đơn giản: Tham gia vào các kỹ năng chuyên sâu về nhận thức như lập trình giúp chống lại chứng mất trí nhớ.
Bộ não con người về cơ bản bao gồm hai bán cầu: trái và phải. Bán cầu não phải chịu trách nhiệm về tư duy trực quan và trí tưởng tượng, trong khi bán cầu não trái chịu trách nhiệm về mọi tư duy phân tích và logic.
Tham gia vào lập trình cải thiện các chức năng của cả hai bán cầu, từ đó phát triển não bộ nói chung.
Về cơ bản, lập trình là một hoạt động tương tác về mặt tinh thần, thực sự dẫn đến những bộ não nhạy bén hơn, hình thành năng khiếu nhận thức liên quan đến học tập và khó khăn về trí tuệ, đồng thời nâng cao trí nhớ của một người.
Theo Alan Perlis, người từng đoạt giải Turing và là người sử dụng ngôn ngữ lập trình Algol: học một ngôn ngữ lập trình có thể thay đổi cách suy nghĩ của một người. Ông cũng nói rằng “Một ngôn ngữ lập trình không ảnh hưởng đến cách bạn nghĩ về lập trình thì không đáng để biết”.
Theo How Programming Affects Your Brain: 3 Big Truths Backed by Science
Cover i
