Công nghệ blockchain (chuỗi khối) đã sẵn sàng để cách mạng hóa cách thế giới kỹ thuật số xử lý dữ liệu và kinh doanh. Ban đầu được tạo ra như một nền tảng để hỗ trợ Bitcoin, Blockchain đang chứng tỏ mức độ linh hoạt và bảo mật đã khiến nhiều lĩnh vực kinh doanh và chính phủ chú ý và bắt đầu đưa nó vào sử dụng.
Theo thống kê, chi tiêu cho các giải pháp blockchain trên toàn cầu dự kiến sẽ tăng lên đến 15,9 tỷ vào năm 2023. Blockchain là một trong những công nghệ được nhắc đến nhiều nhất trong kinh doanh hiện nay. Cũng từ đó, nhu cầu của các nhà phát triển Blockchain đang tăng lên từng ngày. Sẽ hợp lý nếu bạn muốn dấn thân vào một nghề nghiệp có nhiều tiềm năng phát triển, có công nghệ mới ở ngay giai đoạn mới chỉ bắt đầu, thì bạn nên cân nhắc trở thành nhà phát triển Blockchain.
1 – Blockchain developer là gì và làm gì?
Lập trình viên blockchain là người chịu trách nhiệm phát triển và cải tiến các ứng dụng liên quan đến blockchain, nổi tiếng là dApps (Decentralized Applications), hợp đồng thông minh (smart contract), thiết kế kiến trúc và giao thức blockchain. Họ cũng xử lý mô hình 3D, thiết kế 3D, phát triển nội dung 3D, chẳng hạn như trong phát triển game.
Nếu bạn chưa rõ blockchain là gì, blockchain là một hệ thống ghi lại các chi tiết của các giao dịch trong một khối diễn ra trong mạng blockchain khiến cho việc thay đổi hoặc hack trở nên khó khăn hoặc không thể. Về cơ bản, blockchain là một bản ghi công khai kỹ thuật số về các giao dịch được sao chép và phân phối trên toàn bộ mạng lưới hệ thống máy tính hoàn chỉnh của blockchain. Các nhà phát triển blockchain kích hoạt các giao dịch kỹ thuật số an toàn bằng cách tạo ra các hệ thống và ứng dụng để ghi lại và lưu trữ dữ liệu khối cũng như ngăn chặn các thay đổi hoặc tấn công bên ngoài.
2 – Các loại blockchain developers
Có hai loại blockchain developers:
- Nhà phát triển phần mềm blockchain (blockchain software developers)
- Nhà phát triển blockchain cốt lõi (core blockchain developer)
Cả hai đều tham gia vào phát triển blockchain nhưng có trách nhiệm khác nhau.
Blockchain software developers
Các nhà phát triển phần mềm blockchain xây dựng các ứng dụng dựa trên kiến trúc và giao thức blockchain. Các ứng dụng của họ cũng chạy trên blockchain. Bạn có thể so sánh họ với các nhà phát triển web, những người sử dụng các sản phẩm của một kiến trúc sư web (giao thức và thiết kế) để phát triển các ứng dụng web.
Các blockchain software developers tạo Dapps hoặc các ứng dụng phi tập trung. Họ chịu trách nhiệm phát triển front-end cũng như back-end của Dapps. Họ cũng giám sát các stack chạy Dapps.
Core Blockchain developers
Các nhà phát triển này tập trung vào sự phát triển kiến trúc của một hệ thống blockchain. Họ thiết kế giao thức đồng thuận (consensus protocol) và đưa ra hầu hết các quyết định quan trọng liên quan đến blockchain. Họ giám sát mạng và thiết kế kiến trúc blockchain. Các core developer blockchain cũng chịu trách nhiệm về bảo mật của mạng blockchain.
3 – Để trở thành lập trình viên Blockchain cần những kỹ năng gì ?
Cũng giống như bất kỳ công việc phát triển phần mềm nào khác, để trở thành một nhà phát triển Blockchain, bạn cần phải có sự kết hợp của kỹ năng mềm và kỹ năng cứng. Hãy cùng tìm hiểu một cách chi tiết.
Cấu trúc dữ liệu và thuật toán
Bất cứ khi nào một hợp đồng thông minh được chạy trên Blockchain, nó cần được thực thi bởi từng máy tính (node) trong Blockchain. Ngoài ra, vì các hoạt động này được thực hiện trong một môi trường phi tập trung, bạn thường phải trả một khoản phí nhỏ cho mỗi giao dịch được thực hiện. Do đó, các chương trình Blockchain rất tốn kém, không chỉ về mặt tính toán mà còn về giá trị trong thế giới thực. Vì vậy, cần đảm bảo rằng các hợp đồng thông minh được tối ưu hóa cao để có độ phức tạp tính toán thấp nhất.
Điều này chỉ có thể đạt được khi hiểu rõ về cấu trúc dữ liệu và các thuật toán liên quan đến lập trình nói chung và Blockchain.
Cryptography
Cryptography là một trong những điều kiện tiên quyết quan trọng của sự phát triển Blockchain. Công nghệ chuỗi khối dựa trên Cryptography không đối xứng (asymmetric cryptography) để ký và xác minh các giao dịch. Các khối cũng được băm bằng cách sử dụng thuật toán băm để tạo ra một hàm băm duy nhất, đảm bảo rằng các bản ghi dữ liệu / giao dịch được lưu trữ không thể bị giả mạo.
Cryptography cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo mật các ứng dụng phi tập trung trước rất nhiều mối đe dọa. Do đó, các lập trình viên blockchain cần phải có kiến thức vững chắc về chủ đề này.
Kiến trúc blockchain
Kiến trúc blockchain là nền tảng quan trọng mà một nhà phát triển Blockchain cần phải nắm vững. Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc hiểu các nguyên tắc cơ bản và hoạt động bên trong của Blockchain. Nó bao gồm các chủ đề như các cơ chế đồng thuận (consensus mechanisms) khác nhau như PoW (Proof of Work), PoS (Proof of Stake), DPoS (Delegated Proof of Stake), các nguyên tắc phân quyền, transactions và mô hình UTXO (Unspent Transaction Output), cơ chế đồng bộ, ví (wallet) & SPV (Simplified Payment Verification), cơ chế forks và rất nhiều kiến thức khác.
Smart Contracts
Khái niệm hợp đồng thông minh (smart contract) đã được giới thiệu trong Ethereum Blockchain. Hiểu một cách đơn giản, hợp đồng thông minh là một chương trình hoặc tập lệnh chạy trên Blockchain, hoạt động như một trung gian giữa hai bên tham gia vào một giao dịch, cho phép họ chia sẻ một số dịch vụ với nhau. Các hợp đồng thông minh có thể được sử dụng để thực hiện logic kinh doanh trên Blockchain.
Ngày nay, tất cả các giải pháp Blockchain đều cố gắng triển khai các hợp đồng thông minh hoặc ít nhất là một phiên bản của chúng. Ethereum chiếm hơn 80% thị phần ứng dụng Blockchain và web phi tập trung (Web3). Vì Ethereum và các ứng dụng được phát triển trên Blockchain chạy trên các hợp đồng thông minh, nên việc có kỹ năng về hợp đồng thông minh là rất quan trọng.
Ngôn ngữ lập trình
Hầu hết các nhà phát triển blockchain bắt đầu bằng cách học một ngôn ngữ lập trình, sau đó sử dụng ngôn ngữ đó để chuyên về phát triển blockchain. Một số blockchain như Ehereum yêu cầu kiến thức về một ngôn ngữ cụ thể. Các ngôn ngữ mà bạn cần có để phát triển cho chuỗi khối là C++, C#, Java, Python, Simplicity, Solidity… Sự phát triển nâng cao trên blockchain có thể yêu cầu nhiều hơn một ngôn ngữ lập trình.
Kinh doanh và tài chính
Các ứng dụng trong thế giới thực của Blockchain liên kết chặt chẽ với tài chính và thanh toán. Vì Blockchain được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực fintech, nên ngoài các kỹ năng kỹ thuật bạn cũng cần có hiểu biết sâu rộng về cách thế giới tài chính vận hành.
Ngoài những kỹ năng này, một số kỹ năng nội tâm khác như kỹ năng giao tiếp, thuyết trình và cộng tác tốt luôn rất cần thiết đối với một blockchain developer.
4 – Lộ trình để trở thành một blockchain developer
Lộ trình tốt nhất cho một nhà phát triển blockchain là bắt đầu từ việc có được bằng cấp về khoa học máy tính hoặc bảo mật thông tin. Hầu hết các nhà tuyển dụng yêu cầu bằng tốt nghiệp này đối với các ứng viên để được xem xét cho các vị trí đầu vào. Tuy nhiên, bạn cũng có thể học các khóa học ngắn hạn hoặc tham gia các bootcamp cũng là các lựa chọn tốt.
Dưới đây là các bước mà bạn nên xem xét thực hiện nếu bạn muốn trở thành một nhà phát triển blockchain:
Tìm hiểu về blockchain và cryptocurrency
Bạn nên bắt đầu xây dựng nền tảng kiến thức về blockchain và các khái niệm cơ bản về cryptocurrency. Tìm hiểu blockchain bao gồm decentralization, cơ chế đồng thuận (consensus mechanisms), hàm băm, khai thác (mining), bảo mật và tiền điện tử, cũng như các công cụ phát triển blockchain. Tìm hiểu các thành phần blockchain như khối, chỉ mục khối (block), dấu thời gian(block index), băm khối (block hash), thời gian khối (block time), v.v.
Học thực hành và tương tác với hệ thống
Tải xuống và sử dụng các ví hoặc dApp đã được phát triển và tìm hiểu cách chúng hoạt động. Tạo và sử dụng địa chỉ ví và khóa cá nhân, chuyển giá trị như tiền điện tử qua hai hoặc nhiều chuỗi khối, tìm hiểu cách ghi dữ liệu và giao dịch, hiểu và tương tác với các nền tảng trao đổi và hợp đồng thông minh, tham gia các diễn đàn nhà phát triển và tương tác với các nhà phát triển.
Học lập trình
Chúng ta giả định rằng bạn đã có nền tảng về khoa học máy tính, hoặc đang là một là một software developer, hoặc người làm trong lĩnh vực liên quan. Nhưng nếu bạn chưa có các kiến thức đó, thì bạn cần phải học lập trình và cách sử dụng các ngôn ngữ lập trình đó trong việc phát triển blockchain. Các kiến thức về cấu trúc dữ liệu và thuật toán để nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề về blockchain là rất cần thiết.
Bạn cần học cách viết code để quản lý tài nguyên blockchain, học cách để tối ưu hóa hiệu suất, tìm hiểu bản chất xác định (cô lập) của các giao dịch trong các blockchains và cách đạt được điều này trong code của bạn, đồng thời học cách lập trình tất cả các khía cạnh của blockchain (khá rộng phải không nào?)
Tìm hiểu về hợp đồng thông minh
Phát triển hợp đồng thông minh là một khái niệm blockchain quan trọng. Tìm hiểu bản chất xác định (deterministic), có thời hạn và riêng biệt của hợp đồng thông minh và cách phát triển chúng.
Học và thi chứng chỉ Blockchain developer
Có đựơc chứng chỉ blockchain giúp bạn chứng minh được các kỹ năng cần thiết để theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực này. Là một chuyên gia được chứng nhận, bạn có thể sử dụng chứng chỉ để theo đuổi sự nghiệp với tư cách là nhà phát triển blockchain, kỹ sư blockchain, người quản lý dự án, nhà tư vấn pháp lý và nhà thiết kế web blockchain. Một số chứng chỉ hay khóa cụ thể bạn có thể xem xét:
- Masters in Digital Currency
- Graduate Certificate in Blockchain Enabled Business
- Master of Blockchain-Enabled Business
- Developing Blockchain Applications: hands-on
- Nanodegree Blockchain Developer Program
- Blockchain Applications MasterTrack Certificate
- Blockchain Technologies: Business Innovation and Application
- Oxford Blockchain Strategy Program
- Ethereum and smart contract development
- Blockchain Specialization
Xem thêm chi tiết về khóa học và chứng chỉ tại đây
5 – Mức lương mong đợi dành cho Developer Blockchain
Như với bất kỳ công nghệ mới nổi nào, nguồn cung thấp và nhu cầu chuyên môn ngày càng tăng nghĩa là nhiều doanh nghiệp sẵn sàng trả lương cao dành cho những nhân sự đáp ứng được yêu cầu.
Mức lương cho các developer blockchain khác nhau đáng kể. Chằng hạn ở Anh, startups thường sẽ trả lương ở khoảng 40.000-60.000 bảng Anh cho người không có kinh nghiệm và sau đó tìm cách đào tạo họ. Đối với các doanh nghiệp lớn như ngân hàng, có thể tăng lên đáng kể, từ 100.000 bảng cho một lập trình viên blockchain với kinh nghiệm 5 năm trở lên, lên đến 150.000 bảng Anh trong một số trường hợp.
Tại Việt Nam, mức lương của lập trình viên blockchain tùy mức độ kinh nghiệm. Theo số liệu từ các website tuyển dụng như ITGuru, mức lương của các lập trình viên blockchain chưa có kinh nghiệm ở mức 1000 đô và lên hơn 2000 đô/tháng cho senior blockchain developer.
