Tổng hợp những từ viết tắt thông dụng trong phát triển phần mềm

Ngành Phát triển phần mềm có rất nhiều từ viết tắt và mỗi ngày những từ mới lại xuất hiện. Trong bài viết này chúng ta hãy cùng tìm hiểu một số thuật ngữ viết tắt trong phát triển phần mềm thường được sử dụng. Tốt hơn hết là bạn nên biết để không cảm thấy bối rối trong công việc hàng ngày của mình.

ES: Viết tắt của ECMAScript. ECMAScript (hay ES) là một ngôn ngữ lập trình có mục đích chung và ban đầu được thiết kế để trở thành một ngôn ngữ kịch bản (scripting language) Web.
IDE: viết tắt của Integrated Development Environment. IDE là một ứng dụng phần mềm cung cấp các tiện ích và công cụ cho các lập trình viên để phát triển phần mềm.

GUI: viết tắt của Graphic User Interface. GUI hay giao diện người dùng đồ họa (graphical user interface) là một dạng giao diện người dùng cho phép người dùng tương tác với các thiết bị điện tử thông qua giao diện đồ họa.
IIFE: viết tắt của Immediately invoked function expression. IIFE là một hàm JavaScript chạy ngay sau khi nó được định nghĩa.
DOM: viết tắt của Document Object Model. Document Object Model hay DOM là một giao diện lập trình cho các tài liệu HTML và XML.

JSON: hay JavaScript Object Notation. Đây là một định dạng trao đổi dữ liệu.
AJAX: viết tắt của Asynchronous JavaScript And XML. Ajax là một tập hợp các kỹ thuật sử dụng các công nghệ web ở phía client-side để tạo giao tiếp không đồng bộ trong các ứng dụng web.
AVIF: viết tắt của AV1 Image File Format. Đây là một định dạng nén hình ảnh mới, hiệu quả cao.

HTML: tức HyperText Markup Language. Đây là ngôn ngữ đánh dấu (markup language) tiêu chuẩn cho các tài liệu được thiết kế để hiển thị trong trình duyệt web.
XML: viết tắt cho eXtensible Markup Language. XML là một ngôn ngữ đánh dấu được thiết kế bởi World Wide Web Consortium (W3C) để thiết lập một cú pháp để mã hóa các tài liệu mà cả máy móc và con người đều có thể đọc được.
SEO: tức Search Engine Optimization. Từ viết tắt SEO được sử dụng để xác định quá trình cải thiện chất lượng và số lượng lưu lượng truy cập trang web bằng cách tăng khả năng hiển thị của trang web.

UX: viết tắt của User Experience. UX được sử dụng để xác định quy trình thiết kế nhằm tạo ra các sản phẩm cung cấp trải nghiệm có ý nghĩa và phù hợp cho người dùng.
JS: viết tắt của JavaScript. JavaScript là ngôn ngữ lập trình phổ biến.
REGEX: hay Regular expression. Một REGEX là một biểu thức chính quy của một chuỗi các ký tự xác định một mẫu tìm kiếm.

API viết tắt của Application programming interface. Một API cho phép hai ứng dụng khác nhau nói chuyện với nhau .
CDN: tức Content delivery network. CDN là một tập hợp các máy chủ được phân phối cao giúp giảm thiểu sự chậm trễ trong việc tải nội dung trang web bằng cách giảm khoảng cách vật lý giữa máy chủ và người dùng.
CMS: viết tắt của Content management system. CMS là một ứng dụng phần mềm được sử dụng để tạo và duy trì nội dung.

ERP: viết tắt của Enterprise resource planning. ERP được dùng để chỉ một loại phần mềm mà các tổ chức sử dụng để quản lý các hoạt động kinh doanh hàng ngày.
CRUD: viết tắt của Create, read, update, and delete. trong lập trình, create, read, edit, and delete là bốn chức năng thiết yếu của thao tác đối với dữ liệu.
MVC: viết tắt của Model, View, and Controller. MVC được sử dụng để xác định một mẫu thiết kế phần mềm thường được sử dụng để phát triển giao diện người dùng phân phối logic chương trình thành ba phần tử.

UTC: viết tắt của Coordinated Universal Time. UTC là tiêu chuẩn thời gian chính mà thế giới quy định đồng hồ và thời gian.
EOF: viết tắt của End of File. EOF được sử dụng để biểu thị phần cuối của tệp.
FIFO: viết tắt của First In First Out. FIFO được sử dụng để chỉ ra rằng phần tử đầu tiên vào là phần tử đầu tiên ra trong hàng đợi.

FTP: viết tắt của File Transfer Protocol. FTP được sử dụng để chỉ một giao thức được sử dụng rộng rãi để truyền tệp giữa các máy tính.
SDK: tức Software development kit. SDK là một tập hợp các công cụ phát triển phần mềm trong một gói có thể cài đặt.
JDK: viết tắt của Java Development Kit. JDK là một triển khai của Nền tảng Java.

JRE: viết tắt của Java Runtime Environment. Nó là một phần của JDK chứa và tổ chức bộ công cụ và các yêu cầu tối thiểu để thực thi các ứng dụng Java.
JVM: viết tắt của Java Virtual Machine. JVM là máy ảo cho phép máy tính chạy các chương trình Java cũng như các chương trình được viết bằng các ngôn ngữ khác cũng được biên dịch sang Java bytecode.
SOAP: viết tắt của Simple Object Access Protocol. SOAP được sử dụng để xác định đặc điểm kỹ thuật giao thức nhắn tin để trao đổi thông tin có cấu trúc bởi các dịch vụ web.

SQL: viết tắt của Structured Query Language. Ngôn ngữ SQL được sử dụng trong lập trình để quản lý dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quan hệ.
JDBC: tức Java Database Connectivity. JDBC là một API cho ngôn ngữ Java xác định cách thức khách hàng có thể truy cập cơ sở dữ liệu.
ORM: viết tắt của Object Relational Mapping. ORM là một kỹ thuật lập trình được sử dụng để chuyển đổi dữ liệu giữa các hệ thống không tương thích bằng các ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng.

ETL: viết tắt của Extract, Transform, Load. Từ viết tắt ETL được sử dụng để xác định một loại tích hợp dữ liệu đề cập đến ba bước (trích xuất, chuyển đổi, tải) được sử dụng để trộn dữ liệu từ nhiều nguồn.
OOP: viết tắt của Object-oriented programming. OOP là một mô hình lập trình dựa trên khái niệm về các đối tượng.
REST: viết tắt của Representational state transfer. REST định nghĩa một phong cách kiến trúc lập trình cung cấp các tiêu chuẩn giao tiếp giữa các hệ thống máy tính.

CSS: viết tắt của Cascading Style Sheets. CSS là một ngôn ngữ bảng định kiểu được sử dụng để mô tả bản trình bày của một tài liệu được viết bằng HTML.
CVS: viết tắt của Concurrent Versioning System.CVS là một hệ thống kiểm soát phiên bản theo dõi tất cả các thay đổi trong một tập hợp các tệp.
CSV: viết tắt của Comma-separated values. Tệp CSV là tệp văn bản được phân tách sử dụng dấu phẩy để phân tách các giá trị.

TDD: viết tắt của Test-driven development. TDD là một quy trình phát triển phần mềm dựa trên sự lặp lại của một chu kỳ phát triển ngắn: các yêu cầu được chuyển thành các trường hợp thử nghiệm cụ thể và sau đó mã được sửa để các thử nghiệm vượt qua.
BDD: viết tắt của Behavior-driven development. BDD là một chiến lược phát triển theo hướng hành vi, đã phát triển từ TDD, nhưng nó không phải là một kỹ thuật thử nghiệm. BDD xác định một ngôn ngữ chung cho tất cả các bên liên quan và nhà phát triển.
XP: viết tắt của Extreme Programming. XP là một phương pháp phát triển phần mềm tổ chức mọi người sản xuất phần mềm chất lượng cao hơn một cách hiệu quả hơn và cố gắng giảm chi phí thay đổi các yêu cầu bằng cách có một số chu kỳ phát triển ngắn.

UAT: viết tắt của User Acceptance Testing. UAT là giai đoạn cuối cùng của quá trình kiểm thử phần mềm
AD: viết tắt của Active Directory. AD là dịch vụ thư mục độc quyền của Microsoft.
SAAS: viết tắt của Software as a Service. SaaS là giải pháp phần mềm được mua từ nhà cung cấp dịch vụ đám mây theo mô hình trả tiền cho mỗi lần sử dụng.

UUID: viết tắt của Universally unique identifier. UUID là một số 128 bit được sử dụng để xác định thông tin trong hệ thống máy tính.
WYSIWYG: viết tắt của What you see is what you get. Microsoft Word là một ví dụ phổ biến để định nghĩa một trình soạn thảo WYSIWYG. Bạn có một trang trống với một số công cụ định dạng, từ, hình ảnh, bảng, v.v. Những gì bạn thấy trên màn hình chính là những gì bạn thấy khi in tài liệu.
SMACSS: viết tắt của Scalable and Modular Architecture for CSS. SMACSS là một hướng dẫn kiểu dựa trên năm danh mục (cơ sở, bố cục, mô-đun, trạng thái, chủ đề).

SOLID: viết tắt của Single responsibility principle, Open-closed principle, Liskov substitution principle, Interface segregation principle, and Dependency inversion principle. SOLID là từ viết tắt dễ nhớ của năm nguyên tắc thiết kế được thiết kế để làm cho các thiết kế phần mềm linh hoạt, dễ hiểu và dễ bảo trì hơn.
YAGNI: viết tắt của You Ain’t Gonna Need It. YAGNI là một nguyên tắc của XP quy định rằng một lập trình viên không nên thêm chức năng cho đến khi thấy cần thiết.
GNU: là một từ viết tắt đệ quy của “GNU’s Not Unix. GNU là một bộ sưu tập phần mềm miễn phí phong phú, đã phát sinh ra dòng hệ điều hành phổ biến được gọi là Linux.